ගම්පොළ උඩපළාත ප්රදේශයේ දුෂණ හා වංචා චක්රයක් පිළිබඳව හෙළිදරව් වන සංවේදී තොරතුරු
ගම්පොළ උඩපළාත ප්රදේශයේ පසුගිය කාලයේ සිදුවූ බරපතල දූෂණ හා වංචා සම්බන්ධ කරුණු රැසක් මෑතකදී එළිදරව් වී තිබේ. මෙම සිද්ධි දාමයේ මධ්යයේ සිටින්නේ එම ප්රදේශයේ දේශපාලන බලවතුන් බව පැහැදිලි වේ. ප්රධාන ගැටලු කිහිපයක් මෙහිදී අනාවරණය වී ඇත.
-
ගම්පොළ ජාතික උරුමය ගොඩනැගිල්ල හා ඉඩම අයථා ලෙස භාවිතා කිරීම
1998 දී හිටපු ජනාධිපතිනි චන්ද්රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග විසින් ජාතික උරුමය සංවිධානයට පවරා දුන් මෙම දේපළ, නියමිත අරමුණු සඳහා යොදා නොගැනීම හේතුවෙන් 2001 දී නැවත රජයට පවරා ගැනීමට නියෝග කර තිබේ. එහෙත් මේ වන තෙක් එය නීති විරෝධී ලෙස භුක්ති විඳිමින් සිටින බව පෙනේ.
වත්මන් අධිකරණ හා බන්ධනාගාර ප්රතිසංස්කරණ රාජ්ය ඇමති අනුරාධ ලංකා ජයරත්න මහතා 2020 දක්වා මෙම සංවිධානය සමඟ සම්බන්ධතා පැවැත්වූ බව සඳහන් වේ. ඒ අනුව ඔහුට මෙම තත්ත්වය පිළිබඳ වගකීමෙන් මිදිය නොහැකි බව පැහැදිලි වේ.
-
අම්බුළුවාව ව්යාපෘතිය සම්බන්ධ ගැටලු
අම්බුළුවාව සංචාරක ආකර්ෂණය සඳහා විශාල රජයේ මුදල් ප්රමාණයක් වැය කර ඇති අතර, එයින් ලැබෙන ආදායම ජයරත්න පවුලට ලැබෙන බවට චෝදනා එල්ල වේ. මෙහි සේවකයින් රජයේ සේවකයින් ලෙස සැලකීමටද නීතියක් සම්මත කර ඇති බව කියැවේ. මෙය රජයේ මුදල් අවභාවිතයක් ලෙස සැලකිය හැකිය.
-
වත්තේහේන රජයේ ඉඩමේ අනවසර ඉදිකිරීම්
ගම්පොළ වත්තේහේන පන්සල අසල රජයේ ඉඩමක අනවසරයෙන් වැඩිහිටි දිවා සුරැකුම් මධ්යස්ථානයක් ඉදිකිරීමට උත්සාහ දරා ඇත. මෙය නතර කිරීමට උත්සාහ දැරූ උඩපළාත ප්රාදේශීය ලේකම් ආත්මා දිලුක්ෂි ජයරත්නට එරෙහිව දැඩි විරෝධයක් එල්ල වී තිබේ. මෙම සිද්ධීන් පිටුපස ප්රබල දේශපාලන බලපෑමක් ඇති බව පැහැදිලි වේ. විශේෂයෙන්ම ජයරත්න පවුලේ සාමාජිකයින් මෙම ගැටලු සමඟ සෘජුව සම්බන්ධ වී ඇති බව පෙනේ. උඩපළාත ප්රාදේශීය ලේකම් ආත්මා දිලුක්ෂි ජයරත්න මහත්මිය මෙම දූෂණ විරෝධී ක්රියාමාර්ග ගැනීම නිසා ඇයට එරෙහිව පළිගැනීම් සිදු වී ඇති බව පෙනේ. ඇයව අනීතික ලෙස ස්ථාන මාරු කිරීමට උත්සාහ දරා ඇති අතර, දැන් ඇයට එරෙහිව ශ්රේෂ්ඨාධිකරණයේ නඩු පැවරීමට පවා පාර්ලිමේන්තු වරප්රසාද කමිටුව නිර්දේශ කර තිබේ.
කෙසේ වෙතත්, සමගි ජන බලවේගයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීනී රෝහිණී කවිරත්න මහත්මිය පවසා සිටියේ, මෙම ප්රාදේශීය ලේකම්තුමිය නීති ගරුක රාජ්ය නිළධාරිනියක බවයි. මෙයින් පෙනී යන්නේ මෙම සිද්ධි දාමය තුළ දේශපාලන පළිගැනීම් සිදුවන බවයි. මෙම තත්ත්වය තුළ ප්රදේශයේ ජනතාව තුළ දැඩි කලකිරීමක් ඇති වී තිබේ. ඔවුන් මෙම දූෂණ හා වංචා පිටුපස සිටින පුද්ගලයින් කවුරුන්ද යන්න දන්නා නමුත්, බලවත් දේශපාලන ආරක්ෂාවක් ඔවුනට ලැබී ඇති බව පෙනේ.කෙසේ වෙතත්, මෙම තත්ත්වය දිගටම පවතිනු ඇතැයි සිතීම අසීරුය. ප්රදේශයේ ජනතාව දැනටමත් මෙම තත්ත්වයට එරෙහිව හඬ නගමින් සිටින අතර, ඉදිරියේදී වඩාත් දැඩි ක්රියාමාර්ග ගැනීමට ඉඩ ඇත.
මෙම සිද්ධි මාලාව තුළින් පැහැදිලි වන්නේ ප්රදේශයේ සංවර්ධනය සඳහා වෙන්කරන රජයේ මුදල් නිසි පරිදි භාවිතා නොවන බවත්, ඒවා පුද්ගලික වාසි සඳහා යොදා ගන්නා බවත්ය. මෙය රටේ සමස්ත සංවර්ධනයට බාධාවක් වන අතර, ජනතාවගේ බදු මුදල් නාස්ති වීමකි. තවද, නීතිගරුක රාජ්ය නිලධාරීන්ට එරෙහිව ගන්නා ක්රියාමාර්ග තුළින් රාජ්ය සේවයේ කාර්යක්ෂමතාව හා විනිවිදභාවය පිරිහීමට ලක්වේ. මෙය රටේ පරිපාලන යාන්ත්රණයට දැඩි හානියක් සිදු කරයි. මෙවැනි තත්ත්වයක් තුළ ප්රදේශයේ ජනතාවට සාධාරණ සේවයක් ලැබෙනවාද යන්න ගැටලුවකි. සංවර්ධන ව්යාපෘති සැලසුම් කිරීමේදී හා ක්රියාත්මක කිරීමේදී ජනතා අවශ්යතා නොසලකා හරිමින්, පුද්ගලික වාසි තකා කටයුතු කිරීම ද බරපතල ගැටලුවකි. මේ අතර, ජාතික උරුමයන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා වෙන් කර ඇති ස්ථාන පවා පුද්ගලික වාසි සඳහා යොදා ගැනීම ජාතික අපරාධයක් ලෙස සැලකිය හැකිය. මෙය අනාගත පරපුරට හිමි සම්පත් විනාශ කිරීමකි.
මේ සියලු කරුණු සැලකිල්ලට ගනිමින්, මෙම ප්රදේශයේ පවතින දූෂණ හා වංචා චක්රය කඩා බිඳ දැමීම සඳහා වහා පියවර ගත යුතුව ඇත. මේ සඳහා:
- ස්වාධීන පරීක්ෂණයක් පැවැත්වීම
- වැරදිකරුවන්ට එරෙහිව නීතිමය පියවර ගැනීම
- රජයේ දේපළ නිසි පරිදි ආරක්ෂා කිරීම සහ භාවිතා කිරීම
- නීතිගරුක රාජ්ය නිලධාරීන් ආරක්ෂා කිරීම
- ප්රදේශයේ සංවර්ධන කටයුතු විනිවිදභාවයෙන් යුතුව සිදු කිරීම. යන පියවර ගත යුතුව ඇත.
මෙවැනි පියවර නොගතහොත්, ප්රදේශයේ ජනතාව තුළ පවතින කලකිරීම තවදුරටත් වර්ධනය වී, එය සමාජ අසහනයක් දක්වා වර්ධනය විය හැකිය. එබැවින් මෙය හුදෙක් එක් ප්රදේශයක ගැටලුවක් නොව, සමස්ත රටේම අවධානය යොමු විය යුතු කාරණයක් බව අවධාරණය කළ යුතුය.
අවසාන වශයෙන්, මෙවැනි තත්ත්වයන් මැඬපැවැත්වීම සඳහා ජනතාව දැනුවත්ව සිටීම ඉතා වැදගත් වේ. ඔවුන් තම ප්රදේශයේ සිදුවන දූෂණ හා වංචාවලට එරෙහිව නිරන්තරයෙන් හඬ නැගිය යුතු අතර, නීතිගරුක නිලධාරීන්ට සහය දැක්විය යුතුය. එසේම මාධ්ය ආයතන මෙවැනි සිදුවීම් නිරන්තරයෙන් අනාවරණය කිරීම තුළින් වගකිව යුත්තන්ට එරෙහිව නීතිමය පියවර ගැනීමට මග පාදනු ඇත.
මෙම ගම්පොළ සිද්ධිය රටේ අනෙකුත් ප්රදේශවලද සිදුවන දූෂණ හා වංචාවල ස්වභාවය පිළිබිඹු කරන කැඩපතක් ලෙස සැලකිය හැකිය. එබැවින් මෙය ජාතික මට්ටමේ අවධානයට ලක්විය යුතු කරුණක් වන අතර, මෙවැනි සිදුවීම් වැළැක්වීම සඳහා පුළුල් ජාතික වැඩපිළිවෙළක් සකස් කළ යුතුය. මෙම සිද්ධිය තුළින් තවත් වැදගත් කරුණක් අනාවරණය වන්නේ ප්රාදේශීය මට්ටමේ දේශපාලන බලය අයථා ලෙස යොදා ගැනීමේ ප්රවණතාවයයි. ප්රාදේශීය සභා, පළාත් සභා වැනි ආයතන තුළ මෙවැනි දූෂිත ක්රියාකලාපයන් බහුලව දක්නට ලැබෙන අතර, ඒවා මැඬපැවැත්වීමට ඇති යාන්ත්රණ දුර්වල බව පෙනේ.
ගම්පොළ සිද්ධියෙන් පෙනී යන තවත් වැදගත් කරුණක් නම් රාජ්ය නිලධාරීන් මත ඇති දේශපාලන බලපෑම්ය. උඩපළාත ප්රාදේශීය ලේකම් ආත්මා දිලුක්ෂි ජයරත්න මහත්මිය වැනි නීතිගරුක නිලධාරීන්ට එරෙහිව ගන්නා ක්රියාමාර්ග තුළින් අනෙකුත් රාජ්ය නිලධාරීන් තුළ බියක් ඇති වීමට ඉඩ ඇත. මෙය රාජ්ය සේවයේ කාර්යක්ෂමතාව හා ගුණාත්මකභාවය පිරිහීමට හේතු වේ.
මේ අතර, ජාතික උරුමයන් ආරක්ෂා කිරීමේ වැදගත්කම මෙම සිද්ධිය තුළින් අවධාරණය වේ. ගම්පොළ ජාතික උරුමය ගොඩනැගිල්ල හා ඉඩම අයථා ලෙස භාවිතා කිරීම වැනි ක්රියා තුළින් රටේ ඓතිහාසික හා සංස්කෘතික වටිනාකම් විනාශ වීමේ අවදානමක් ඇති වේ. මෙය ජාතික වශයෙන් බරපතල ගැටලුවකි. තවද, මෙවැනි සිදුවීම් නිසා ප්රදේශයේ සංචාරක කර්මාන්තයට ද අහිතකර බලපෑම් ඇති විය හැකිය. අම්බුළුවාව වැනි සංචාරක ආකර්ෂණ ස්ථාන නිසි පරිදි කළමනාකරණය නොකිරීම තුළින් දිගු කාලීනව සංචාරක ආදායම් අහිමි වීමට ඉඩ ඇත.
මෙම තත්ත්වය යටතේ ගතයුතු ක්රියාමාර්ග කිහිපයක් යෝජනා කළ හැකිය:
- පළාත් පාලන ආයතන සඳහා වඩාත් ශක්තිමත් අධීක්ෂණ යාන්ත්රණයක් ස්ථාපිත කිරීම.
- රාජ්ය නිලධාරීන්ට එරෙහි දේශපාලන බලපෑම් වැළැක්වීමට නීති සම්පාදනය කිරීම.
- ජාතික උරුමයන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා විශේෂ ඒකකයක් පිහිටුවීම.
- ප්රාදේශීය සංවර්ධන ව්යාපෘති සැලසුම් කිරීමේදී හා ක්රියාත්මක කිරීමේදී ප්රජා සහභාගීත්වය තහවුරු කිරීම.
- දූෂණ විරෝධී ව්යාපාර සඳහා රාජ්ය අනුග්රහය ලබා දීම හා ඒවා ශක්තිමත් කිරීම.
- පාසල් විෂයමාලාවට දූෂණ විරෝධී අධ්යාපනය ඇතුළත් කිරීම.
මෙවැනි පියවර ගැනීම තුළින් ගම්පොළ ප්රදේශයේ පමණක් නොව මුළු රටේම පවතින මෙවැනි දූෂණ හා වංචා තත්ත්වයන් අවම කර ගැනීමට හැකි වනු ඇත. කෙසේ වෙතත්, මෙවැනි වැඩපිළිවෙළක් සාර්ථක වීමට නම් සමස්ත සමාජයේම සහයෝගය අත්යවශ්ය වේ. රාජ්ය නිලධාරීන්, දේශපාලනඥයින්, මාධ්යවේදීන්, සිවිල් සමාජ ක්රියාකාරීන් හා සාමාන්ය පුරවැසියන් යන සියලු දෙනාම මේ සඳහා දායක විය යුතුය.
විශේෂයෙන්ම තරුණ පරපුර මෙවැනි දූෂණ විරෝධී ව්යාපාරවල පෙරගමන්කරුවන් විය යුතුය. සමාජ මාධ්ය ඔස්සේ මෙවැනි සිදුවීම් පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම, විරෝධතා සංවිධානය කිරීම හා නීතිගරුක නිලධාරීන්ට සහය දැක්වීම වැනි ක්රියාමාර්ග ඔවුන්ට ගත හැකිය. අවසාන වශයෙන්, ගම්පොළ සිද්ධිය ශ්රී ලංකාවේ දූෂණය හා වංචාව පිළිබඳ ගැඹුරු ගැටලුව මතු කරන සිද්ධියක් ලෙස සැලකිය හැකිය. මෙය හුදෙක් එක් ප්රදේශයක සිද්ධියක් නොව, මුළු රටම මුහුණ දෙන අභියෝගයක පිළිබිඹුවකි. එබැවින් මෙය ජාතික මට්ටමේ සාකච්ඡාවකට භාජනය විය යුතු මාතෘකාවක් වන අතර, ඒ සඳහා සියලු පාර්ශවයන්ගේ අවධානය යොමු විය යුතුය.
මෙම සිද්ධිය හුදෙක් එක් අවස්ථාවක පමණක් සාකච්ඡා කර අමතක කර දැමිය යුතු දෙයක් නොවේ. මෙය රටේ අනාගතය තීරණය කරන සුවිශේෂී මොහොතක් ලෙස සැලකිය යුතුය. මෙවැනි සිදුවීම් නැවත ඇති නොවීමට වගබලා ගැනීම සඳහා දිගුකාලීන උපායමාර්ගික සැලැස්මක් සකස් කර ක්රියාත්මක කළ යුතුය. ශ්රී ලංකාව වර්තමානයේ මුහුණ දී සිටින ආර්ථික අර්බුදයට මෙවැනි දූෂණ හා වංචා ප්රධාන හේතුවක් බව නොරහසකි. එබැවින් රට ආර්ථික වශයෙන් ගොඩනැගීමට නම් මෙවැනි තත්ත්වයන් මුලිනුපුටා දැමීම අත්යවශ්ය වේ. එය එතරම් පහසු කාර්යයක් නොවන නමුත්, දැඩි අධිෂ්ඨානයකින් හා කැපවීමකින් යුතුව කටයුතු කළහොත් අසාධ්ය නොවේ.
අවසාන වශයෙන්, ගම්පොළ සිද්ධිය අපට උගන්වන්නේ පුරවැසියන් ලෙස අපගේ වගකීම් හා යුතුකම් පිළිබඳවයි. අප සෑම දෙනාම අපගේ ප්රදේශවල සිදුවන මෙවැනි දූෂිත ක්රියා පිළිබඳව සජීවීව සිටිය යුතු අතර, ඒවාට එරෙහිව හඬ නැගිය යුතුය. එවිට පමණක් අපට වඩාත් යහපත් හා සාධාරණ සමාජයක් ගොඩනැගීමට හැකි වනු ඇත.